در علم شیمی به لگاریتم معکوس غلظت یونهای هیدروژن در یک محلول pH آن گفته میشود. این مقیاس از 0 تا 14 متغیر است و کمتر از ۷ را اسیدی (acidic) و بیشتر از ۷ را بازی یا قلیایی (basic or alkaline) و محدوده ۷ را خنثی در نظر میگیرند. آب خالصی را طبیعی میگویند که در دمای 25 درجه سانتیگراد pH آن ۷ باشد. از آنجا که فعل و انفعالات شیمیایی در بازه‌های مختلف pH نتایج متفاوتی ممکن است به دست بدهد برای همین اندازه‌گیری pH در کشاورزی مهم است. در واقع pH خاک قابلیت دسترسی به عناصر غذایی را در خاک تعیین میکند.
pH مناسب برای اغلب گیاهان زراعی بین 6 تا ۷ است. محیط و شرایط آب و هوایی. کیفیت آب. کیفیت خاک و ترکیبات آن و کودهای شیمیایی همه و همه روی pH خاک موثرند میتوانند باعث عدم موفقیت یا بهبود موفقیت یک گیاه در آن منطقه باشند.
تجزیه مواد آلی و بارندگی موجب کاهش pH خاک میشود. مثلا در مناطق خیلی مرطوب و بارانی به علت شسته شدن کاتیونهای بازی، خاک حالت اسیدی پیدا میکند و برعکس در نواحی گرم و خشک خاکها اغلب قلیایی هستند.
رشد و توسعه ریشه [اغلب گیاهان] معمولا در خاکهای اسیدی کمتر است. قارچها بیشتر در خاک اسیدی و باکتریها بیشتر در خاک قلیایی رشد میکنند.
گیاهانی مانند زغال اخته آبی رنگ توانایی تحمل اسیدیته 4 تا 5.5 را دارا هستند و برخی گیاهان نیز مانند جو و چغندرقند و درخت گز میتوانند pHهای قلیایی را تحمل کنند.
پس از نمونه برداری از خاک و انجام آزمایشهای خاکشناسی میتوان به عدد دقیق pH خاک پی برد. گاهی لازم میشود برای محصول مورد نظر اسیدیته خاک را کمی تغییر دهیم. برای اسیدی کردن خاک به آن گوگرد اضافه میکنند (که طی فرآیندهای شیمیایی به اسیدسولفوریک تبدیل میشود) یا مستقیما آزالیا کارها اسید سولفوریک اضافه میکنند. سولفات آهن و سولفات آلومنیوم هم در کاهش pH موثرند.
همچنین کودهای نیترات آمونیوم و سولفات آمونیوم نیز موجب اسیدی شدن خاک میشوند. (کودهای نیتروژن دار) حال برعکس اگر بخواهند خاک را قلیایی بکنند به آن آهک اضافه می کنند.
