گلایل از تیره Iridaceae (تیره زنبق‌ها) است و از جنس Gladiolus که در انگلیسی به طور مخفف Glads هم نامیده میشوند. و دارای پیاز است. (در فارسی این نوع پیاز به نام «پداژه» خوانده میشود).
گلایل به عنوان گیاه شاخه بریده از دیرباز در سراسر جهان جاافتاده و مقبول واقع شده‌است. دو نوع عمده از گلایل کشت میشود که نوع استاندارد از یک پیاز یک شاخه با حدود 30 گل (گل آذین: سنبله) تولید میکند و نوع مینیاتور ممکن است از پیاز چند شاخه گلدهنده با طول و تعداد گل کمتر تولید بکند. در آمریکا بیشترین تولید این گیاه در ایالات فلوریدا، کالیفرنیا و میشیگان است و در ایران درشهرهای محلات و دزفول بیشترین مقدار آن کشت میشود.
رقمی از گلایل به عنوان گیاه بومی ایران شناخته میشود با نام Gladiolus persicus که گلایل وحشی خوانده میشود. اغلب گلایلها از نواحی مدیترانه‌ای و اروپا منشاء گرفته‌اند.
تنوع رنگ در گلایل زیاد است و به جز آبی و سبز (واقعی) رنگهای دیگر در گلایلها دیده میشود. (رنگهای آبی و سبز را به وسیله گذاشتن گلایل سفید در محلول رنگ غذایی و آب در گلفروشیها تولید میکنند.)
علاوه بر گلها که در گل بریده استفاده میشود برگها نیز در گل آرایی به وفور استفاده میشوند.
نیاز سرمایی:
پیازها بسته به رقم نیاز سرمایی متفاوتی دارند ولی به طور متوسط 5 ماه در دمای حدود 5 درجه سانتگیراد خواب پیازها را میشکند.
گلدهی:
گلایلهای زودگل از اوایل خرداد و گلایلهای دیرگل تا اواخر پاییز گلدهی میکنند. از تاریخ کاشت پیاز گلدهی ارقام زودرس حدود 60 تا 75 روز و ارقام دیررس 110 تا 120 روز طول میکشد. عواملی مانند رقم گلایل، اندازه پیاز، شرایط انبارداری، عمق کاشت، تاریخ کاشت و شرایط فصلی در گلدهی گلایل نقش دارند.
کاشت:
در مزرعه معمولا فاصله پیازها را بسته به اندازه‌شان در ردیفها تنظیم میکنند. هر چقدر پیاز درشت تر باشد فاصله روی ردیف و بین ردیف را بیشتر میگیرند. برای مثال به طور متوسط فاصله روی ردیف را 20 سانتیمتر و بین ردیفها را 30 سانتیمتر در نظر میگیرند. عمق کاشت به طور متوسط 7 تا 10 سانتیمتر و حداکثر 15 است.
کاشت در گلدان:
برای کاشت در گلدان پیازها را در گلدانهایی با سایز دهانه 18 تا 20 سانتی متر (و در صورت تمایل بیشتر) و با همین نسبت ارتفاع میتوان کشت کرد. عمق کاشت حدود 5 تا 10 سانتیمتر است.
جنس بستر:
خاک تازه و ضدعفونی شده بسیار مهم است. پس از 2 تا 3 سال کشت و کار باید جنس بستر عوض بشود. pH خاک مناسب 6 تا 6.5 است. بستری که خوب زهکشی بشود و خوب رطوبت اضافه را رد بکند لازم است. چرا که نگه داشتن بیش از حد رطوبت میتواند منجر به پوسیده شدن پیازها و مشکلات با بیماریهای قارچی بشود.
جنس خاک مورد استفاده در مزارع ایران اغلب ترکیب رس و ماسه است و کمتر از کود حیوانی استفاده میشود. ولی در کشت مدرن ترکیب پیتماس و کوکوپیت بهتر است. (از پرلیت به دلیل نگه داشتن رطوبت زیاد کمتر باید استفاده کرد)
آبیاری:
بهتر است آبیاری مرتب باشد. ولی به رطوبت زیاد حساس است. از طرف دیگر خشکی باعث کوتاه ماندن و کج شدن ساقه گلدهنده میشود. تنش خشکی موجب کاهش تعداد گلچه‌ها میشود.
دما:
گلایل در فصل بهار و تابستان در اغلب نقاط ایران از سردسیر تا گرمسیر رشد میکند. دمای پایه برای آن 5 درجه سانتیگراد است. بهترین رشد در 18 تا 25 درجه اتفاق می‌افتد و در دمای زیر 7 یا بالای 30 درجه رشد متوقف میشود.
نور:
نور کم باعث عقیمی میشود. هر چقدر نور کم باشد طول خوشه گل کمتر میشود. نور کم، روزهای کوتاه و دمای پایین شبانه باعث کاهش تعداد جوانه‌های گل شده. روز بلندی باعث تاخیر در گلدهی میشود اما کیفیت گل را افزایش میدهد. طول روز 12 تا 14 ساعت در روز مطلوب است.
عدم تعادل نور و دما باعث ضعیف شدن گیاه و کوتاه ماندن ساقه گلدهنده میشود.
تکثیر:
این گیاه به وسیله پیازهایش تکثیر میشود. زیر پیازها در طول رشد پیازچه‌های جدید ریزه‌ای تولید میشوند که به مرور بزرگ شده و آنها را جدا کرده و گیاهان جدید از آنها تولید میشود.
اطلاعات محصول:
پیازهای حاضر تولید کشور عزیزمان ایران است و گلهایی به رنگ سفید تولید میکنند. (رنگ پیازها درهم و غیرقابل تشخیص است)
اندازه: پیازها در رده درشت و متوسط رده‌بندی میشوند، متوسط دور کمر پیازها بالای 12 سانتیمتر (تا 18 و 20 سانتیمتر هم میرسد) و قطر متوسط شان بالای 5 سانتیمتر است. (این اندازه پیاز برای گلدهی مناسب است)
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.